Το συνένζυμο Q10 (ή αλλιώς ουβικινόνη) είναι ένα μεγάλο μόριο, το οποίο μεταφέρει υδρογόνο (πρωτόνια & ηλεκτρόνια) στον οργανισμό. Πρόκειται για μια λιπιδική δομή με δραστηριότητα βιταμίνης. Υπάρχουν διάφοροι τύποι συνενζύμων αλλά αυτό που συναντάται φυσικά σ’ όλα τα ανθρώπινα κύτταρα είναι το CoQ10. Είναι μια ουσία, που βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε κάποιες τροφές, και επίσης συντίθεται σε διάφορους ιστούς του ανθρώπινου σώματος, ωστόσο η παραγωγή του μειώνεται με την ηλικία. Στα τρόφιμα εντοπίζεται κυρίως στο κρέας, αλλά το μαγείρεμα και οι μέθοδοι κατεργασίας το καταστρέφουν.

Δράση:

Ο οργανισμός μας για να παραλάβει από τις τροφές τα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπίδια), μεταβολίζει τα παράγωγά τους (γλυκόζη, αμινοξέα και λιπαρά οξέα) μέσω μιας διαδικασίας που λέγεται ΄΄αναπνοή΄΄ των κυττάρων, και παίρνει την ωφέλιμη χημική ενέργεια που χρειάζεται. Το συνένζυμο Q10, ως φορέας ηλεκτρονίων, παίζει καθοριστικό ρόλο στη μετατροπή της χημικής ενέργειας κατά την αναπνοή των κυττάρων, ενώ ιστοί, των οποίων η λειτουργία σχετίζεται με την απόδοση εξαιρετικά υψηλού έργου όπως το μυοκάρδιο, οι σκελετικοί μύες και ο εγκέφαλος απαιτούν αυξημένα επίπεδα Q10.

Με λίγα λόγια η παρουσία του συνενζύμου είναι καθοριστική για την αποδοτική παραγωγή χημικής ενέργειας στον οργανισμό εκτελώντας κατ’αυτό τον τρόπο μια εξαιρετικά σημαντική βιολογική δραστηριότητα.

Πέρα από την παραγωγή ενέργειας το συνένζυμο αυτό συμβάλει στην καταπολέμηση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Πιο συγκεκριμένα, από το 1960 ακόμη, στην Ιαπωνία χρησιμοποιείται για την θεραπεία της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας. Στις μέρες μας συνιστάται από πολλούς γιατρούς για την καταπολέμηση καρδιαγγειακών προβλημάτων. Η ευεργετική δράση του Q10 επιβεβαιώνεται από πάνω από 50 μελέτες παγκοσμίως οι οποίες διεξήχθησαν μετά το 1990. Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι ότι προφυλάσσει από καρδιομυοπάθειες, την αρρυθμία, τη στεφανιαία νόσο των αρτηριών, τη συμφορητική καρδιοπάθεια, την πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας και την υπέρταση. Ασθενείς οι οποίοι ήταν στην λίστα για μεταμόσχευση καρδιάς, και τους χορηγήθηκε Q10, το αποτέλεσμα ήταν τόσο ενθαρρυντικό ώστε πλέον η μεταμόσχευση δεν κρίνοταν απαραίτητη. Η μετεγχειρητική χορήγηση Q10 σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εγχείρηση bypass είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου ανάρρωσης. Τρεις έρευνες έδειξαν ότι η χορήγηση 100mg Q10 ημερησίως σε ασθενείς οι οποίοι υπέφεραν από καρδιακή ανεπάρκεια είχε ως αποτέλεσμα το 75% των ασθενών να δουν σημαντική βελτίωση στην πνευμονική λειτουργία, στο οίδημα και στους παλμούς της καρδιάς χωρίς παρενέργειες. Η καρδιομυοπάθεια η οποία χαρακτηρίζεται ως έλλειψη του συνενζύμου Q10 μπορεί να αντιμετωπιστεί με χορήγηση του μέσω συμπληρωμάτων. Μελέτη έδειξε, ότι το 87% των ασθενών με καρδιοπάθεια βελτίωσαν σημαντικά την λειτουργία της καρδιάς τους χωρίς καμία παρενέργεια μετά από καθημερινή λήψη 100mg Co Q10. Εφόσον το Q10 συμβάλλει στην παροχή ενέργειας είναι λογικό οι μύες να έχουν περισσότερο Q10 . Διαθέτουν σχεδόν διπλάσιο Q10 από κάθε άλλο σημείο του σώματος μας. Η καρδιά μας, ως μυς, έχει μεγάλες ανάγκες σε Q10. Μετρήσεις έδειξαν ότι οι καρδιοπαθείς έχουν 25% λιγότερο Q10 από τους υγιείς ανθρώπους. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε φάρμακα τα οποία περιέχουν στατίνες με σκοπό τη μείωση της χοληστερίνης. Οι στατίνες μπλοκάρουν την παραγωγή Q10. Έρευνα έχει δείξει συσχέτιση ανάμεσα στις στατίνες και στην καρδιομυοπάθεια.

Επιπροσθέτως, η δράση του Q10 έχει συνδεθεί με την καταπολέμηση της καρδιακής αρυθμίας, της στηθάγχης, της υπέρτασης,  του διαβήτη, της κόπωσης και της παχυσαρκίας (μ ετατροπή του λίπους σε ενέργεια μέσω της αναπνοής των κυττάρων και παραγωγής ενέργειας από αυτή) μέχρι και την πρόληψη του καρκίνου.

Πηγές τροφίμων:

Το συνένζυμο Q είναι ευρέως διαδεδομένο στη φύση, και μπορούμε να το βρούμε σε πολλές φυτικές και ζωικές πηγές, ενώ σε κάποια μορφή του συντίθεται και στα κύτταρα μας  (για το λόγο αυτό δεν ανήκει στις βιταμίνες κατά τον κλασσικό τους ορισμό, αν και συχνά το κατατάσσουν σε αυτές). Έτσι τα επίπεδα του συνενζύμου στον οργανισμό εξαρτώνται από την ποσότητα που θα προσλάβουμε εξωγενώς, μέσα από τη διατροφή και τα συμπληρώματα που το περιέχουν, όσο και από το ρυθμό της εξωγενούς βιοσύνθεσής του. Το συνένζυμο βρίσκεται σε διάφορα τρόφιμα όπως είναι η σόγια, λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, σκουμπρί, μοσχάρι, χοιρινό και κοτόπουλο, ξηροί καρποί (όλοι είναι πλούσιες πηγές όπως τα αμύγδαλα, τα φιστίκια και τα καρύδια), το σουσάμι, έλαια όπως το βαμβακέλαιο, το σογιέλαιο και το ελαιόλαδο, λαχανικά όπως το μπρόκολο, το σπανάκι, το κουνουπίδι και το λάχανο, και φρούτα. Παρακάτω δίνεται ενδεικτικός πίνακας με κάποιες από τις πλουσιότερες πηγές:

Είναι φανερό από τα παραπάνω, πως αν και υπάρχει σε αρκετές τροφές, η περιεκτικότητα είναι τόσο μικρή που είναι σχετικά δύσκολο να καταφέρουμε να καλύψουμε μέσα από τη διατροφή μας την απαιτούμενη ημερήσια δοσολογία, που είναι περίπου 400 mg.[ΠΗΓΕΣ: iatronet, greenmed]

Επιμέλεια κειμένου:  Ελίνα Κάβου

www.fitnesspulse.gr